Doordat de formatie moeizaam verloopt gaan er meer stemmen op om het kiesstelsel te veranderen. Suggesties zijn o.a. om de kiesdrempel te verhogen of een tweede kiesronde (zoals o.a. in Frankrijk) toe te voegen. Ik geloof niet dat die oplossingen iets verbeteren aan ons systeem. Toch zie ik wel verbeterpunten.
Categorie: Democratie
Potsierlijke kritiek in de kamer
Na het niet slagen van de verkenning voor de formatie van een regering is er veel kritiek op de partijen. Vooral Groen Links moest het ontgelden. De teleurstelling bij VVD, CDA en D66 is begrijpelijk; zij hebben voor hun gevoel tijd verloren. De kritiek van andere partijen is potsierlijk.
Pure politiek?
Door de impasse in de formatie tot vorming van een nieuw kabinet volgt onder andere de oproep om een minderheidskabinet te vormen. Het kabinet moet dan (mogelijk wisselende) meerderheden vormen om het gewenste beleid uit te voeren. Zuivere politiek, werd dit genoemd.
In een variant hierop stelde Thierry Baudet voor om de Tweede Kamer te laten stemmen over een flink aantal belangrijke thema’s (zoals immigratie, inkomensverdeling, klimaat etc.) en dit uit te laten voeren door vakministers die niet partijgebonden waren. Pure politiek in de Tweede Kamer, noemde hij dit.
Er valt iets voor te zeggen: voor ieder onderwerp moet in de Tweede Kamer een meerderheid gevormd worden ipv een van te voren door partijen gevormd regeerakkoord. Toch zitten er ook nadelen aan deze ‘pure’ politiek.
Verder lezen Pure politiek?
Directe democratie vergroot populisme en de kans op dictatuur
Vandaag waarschuwt de Raad van State in haar jaarverslag voor vermenging van onze vertegenwoordigende democratie en ‘volksdemocratie’ (referenda). Ik schreef eerder al over het geringe democratische gehalte van referenda. Het kan namelijk eenvoudig leiden tot overversimpeling van het onderwerp en uiteindelijk in een volksdictatuur.
Toch klinkt vooral uit populistische hoek nog altijd de belofte om meer referenda te houden. Deels zal deze roep voortkomen om op die manier om snel de macht van gevestigde partijen te breken (het blijkt nl. niet eenvoudig om als nieuwe partij blijvende invloed op beleid te krijgen).
Verder lezen Directe democratie vergroot populisme en de kans op dictatuur
Formeren
Na de verkenning, waarin wordt gekeken welke partijen (een meerderheid van één partij in de Tweede Kamer is in Nederland nog nooit voorgekomen) met elkaar zouden kunnen reageren, volgt de formatie van een nieuw kabinet. Dit kan een meerderheidskabinet zijn, of niet, maar het kabinet moet in ieder geval de goedkeuring van de meerderheid van de tweede kamer krijgen (of anders gezegd: geen motie van wantrouwen van een meerderheid).
Niet alle partijen komen in het kabinet, meestal wordt naar een kabinet gestreefd met zo min mogelijk partijen, maar met en meerderheid in de Tweede Kamer en, als het even kan, in de Eerste Kamer. Zo’n kabinet bestaat ook niet altijd uit de grootste partijen; ideologische of persoonlijke voorkeuren spelen een rol bij de voorkeur voor een coalitie. De verkenner brengt deze in kaart en kijkt welke combinaties mogelijk en welke niet mogelijk zijn.
Na de Tweede-Kamerverkiezingen van maart 2017 is door de verkenner met instemming van de Tweede Kamer bepaald dat een combinatie van VVD, CDA, D66 en Groen Links onderzocht moet worden. Veel PVV-stemmers voelen zich hiermee buitenspel gezet (de PVV is de 2e partij qua omvang), maar dat is niet terecht. Verder lezen Formeren
Het uitsluiten van partijen bij formatie is niet ondemocratisch
Voor en na de Tweede-Kamerverkiezingen wordt door diverse partijen geroepen dat ze één of meerdere andere partijen zullen uitsluiten voor de vorming van een kabinet. Vooral de PVV wordt vaak als mogelijke regeringspartner uitgesloten. Geert Wilders en veel van zijn aanhangers vinden dit ondemocratisch met als argument dat alle kiezers op de PVV ‘buitenspel’ worden gezet. Maar klopt dit wel? Verder lezen Het uitsluiten van partijen bij formatie is niet ondemocratisch
Maken referenda ons land democratischer?
Na de ontevredenheid over de nasleep van de referenda (eigenlijk ‘volksraadplegingen’) over ‘het verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa’ (2005) en over ‘de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne’ (2016) wordt regelmatig de roep om bindende referenda gehoord. Zo ook kortgeleden bij ‘Pauw en Jinek’, waar Thierry Baudet voorstelde de belangrijkste onderwerpen voor de formatie voor een nieuwe kabinet via een referendum aan het volk voor te leggen.
Dat klinkt sympathiek en democratisch (het volk beslist!), maar daar valt nog wel het één en ander op af te dingen.
Verder lezen Maken referenda ons land democratischer?